หน่วยเวชศาสตร์มารดาและทารกในครรภ์

ความเป็นมาของหน่วย

ปี พ.ศ. 2527 อ.นพ.วิชา สธนพานิชย์ หัวหน้าภาควิชาสูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา ได้จัดซื้อเครื่องตรวจคลื่นเสียงความถี่สูง (Ultrasound) และเครื่องบันทึกเสียงหัวใจทารกในครรภ์ (Electronic fetal monitoring) เป็นเครื่องแรกของภาควิชาฯ และนับเป็นเครื่องรุ่นแรกของภาคใต้ ขณะนั้นยังไม่มีการฝึกอบรมการใช้เครื่องอย่างเป็นระบบ เครื่องที่ซื้อมาจึงได้จัดตั้งไว้ใช้ในห้องคลอด

​

ปี พ.ศ. 2529 ศ.พญ.อุ่นใจ กออนันตกุล ได้ก่อตั้งหน่วยใหม่ขึ้นโดยให้ชื่อว่า “หน่วยบริบาลทารกในครรภ์” และเริ่มเปิดให้บริการตรวจผู้ป่วยนอกครรภ์เสี่ยงสูง

​

ปี พ.ศ. 2529 ศ.นพ.วิจารณ์ พานิช คณบดีคณะแพทยศาสตร์ในขณะนั้น ได้เริ่มก่อตั้ง ห้องปฏิบัติการด้านอณูพันธุศาสตร์และโครโมโซมโดยมี ผศ.ดร.จำนงค์ นพรัตน์ รับผิดชอบทางด้านอณูพันธุศาสตร์และอ.อุไรวรรณ จิโนรส รับผิดชอบทางด้านการตรวจโครโมโซม เมื่อมีความพร้อมทางห้องปฏิบัติการ หน่วยฯ จึงได้เริ่มให้บริการตรวจคัดกรองและวินิจฉัยก่อนคลอดโรคธาลัสซีเมียชนิดรุนแรงและทารกกลุ่มอาการดาวน์ โดย ศ.พญ.อุ่นใจ  กออนันตกุล เป็นผู้ทำการเจาะน้ำคร่ำ (Amniocentesis) ส่งตรวจโครโมโซมครั้งแรกในวันที่ 12 กันยายน พ.ศ. 2529 หลังจากนั้นได้ขยายงานเพิ่มเป็นการเจาะดูดเนื้อรก (Chorionic villous sampling) ในวันที่ 18 กันยายน พ.ศ. 2533  และตรวจเลือดจากสายสะดือทารกในครรภ์ (Cordocentesis) วันที่ 8 กรกฎาคม พ.ศ. 2534

​

ส่วนงานด้านการรักษาทารกในครรภ์ (Fetal therapy) ได้เริ่มทำการให้เลือดทารกในครรภ์ผ่านทางช่องท้อง (Intraperitoneal blood transfusion) โดย ศ.พญ.อุ่นใจ  กออนันตกุลและคณะ วันที่ 3 เมษายน พ.ศ. 2538 ในสตรีตั้งครรภ์ที่เป็น Rh isoimmunization  หลังจากนั้นได้ทำ Vesico-amniotic shunt โดยใช้ Double pigtail, Harrison fetal bladder stent ในทารกที่เป็น bladder outlet obstruction โดย รศ.พญ.ฐิติมา สุนทรสัจและรศ.พญ.จิตเกษม สุวรรณรัฐ วันที่ 30 เมษายน พ.ศ. 2544 ต่อมาได้มีการให้เลือดทารกในครรภ์ผ่านทางสายสะดือทารกเป็นครั้งแรกโดย ผศ.พญ.สาวิตรี พรานพนัสและคณะ วันที่ 6 มิถุนายน พ.ศ. 2554

​

งานด้านการศึกษา หน่วยฯ จัดการเรียนการสอนในระดับแพทยศาสตรบัณฑิต เป็นการสอนการตรวจคลื่นเสียงความถี่สูงทางสูติศาสตร์และนรีเวชวิทยาแบบเบื้องต้นให้กับนักศึกษาแพทย์ปีที่ 5 และปีที่ 6 ส่วนการสอนระดับหลังปริญญา เป็นการสอนในรายวิชาเลือกของหลักสูตรวุฒิบัตรสาขาสูตินรีเวชวิทยาโดยสอนแพทย์ใช้ทุนปีที่ 3 และแพทย์ประจำบ้านปีที่ 2 ที่มาหมุนเวียนปฏิบัติงานคนละ 1 เดือน ต่อมาใน
ปี พ.ศ. 2546  รศ.พญ.ฐิติมา สุนทรสัจ ได้จัดทำหลักสูตรแพทย์ประจำบ้านอนุสาขาด้านเวชศาสตร์มารดาและทารกในครรภ์ หลังจากผ่านการรับรองจากราชวิทยาลัยสูติฯ และแพทยสภา หน่วย ฯ จึงได้เปิดการฝึกอบรมตั้งแต่ปี พ.ศ. 2546 เป็นต้นมา

​

นอกจากนี้หน่วยฯ ยังได้จัดการประชุมเชิงปฏิบัติการ เรื่อง คลื่นเสียงความถี่สูงเบื้องต้นทางสูติศาสตร์และนรีเวชวิทยา ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2542 เป็นต้นมา และพัฒนาเป็นการประชุมเชิงปฏิบัติการ เรื่อง Advance in Fetal Medicine ปี พ.ศ. 2543 และ พ.ศ. 2544 การประชุมเชิงปฏิบัติการ เรื่อง Advanced Obstetric Ultrasound ปี พ.ศ. 2560 การประชุมเชิงปฏิบัติการเรื่อง การดูแลสตรีตั้งครรภ์เสี่ยงสูง ในปี พ.ศ. 2561 การประชุมเชิงปฏิบัติการ เรื่อง Advanced Ultrasound ปี พ.ศ. 2562

​

ปี พ.ศ. 2547 เริ่มเปิดให้บริการตรวจคลื่นเสียงความถี่สูงแบบ 3 และ 4 มิติ และให้บริการตรวจคลื่นเสียงความถี่สูงนอกเวลาราชการ

​

ปี พ.ศ. 2550 ได้เปลี่ยนชื่อหน่วยฯ เป็น “หน่วยเวชศาสตร์มารดาและทารกในครรภ์” เพื่อให้ครอบคลุมงานที่ต้องรับผิดชอบซึ่งมีความหลากหลายมากขึ้น

​

​